Nowy krajobraz bezpieczeństwa cyfrowego
Współczesne sztuczna inteligencja (AI) i geopolityka coraz silniej wpływają na kształt globalnego bezpieczeństwa. Wzrost liczby cyberataków, wykorzystujących AI, łączy się z presją regulacyjną i potrzebą tworzenia systemów edukacji w zakresie ochrony danych. Raport „Cyberportret polskiego biznesu 2025” wskazuje, że ponad ⅓ firm w Polsce padła ofiarą phishingu, a 55% pracowników używa tych samych haseł w różnych miejscach. Brak wdrożonych zasad reagowania i niska świadomość to czynniki, które zwiększają podatność firm na ataki.
Nowe ramy regulacyjne w Europie
Regulacje takie jak AI Act i Cyber Resilience Act tworzą nowy porządek odpowiedzialności. AI Act wprowadza audyty bezpieczeństwa i przejrzystość modeli AI, natomiast CRA zobowiązuje producentów sprzętu i oprogramowania do zapewnienia aktualizacji i raportowania podatności przez cały cykl życia produktu. Wraz z DORA i NIS2 te przepisy mają wzmocnić odporność operacyjną i transparentność firm w całej Unii Europejskiej.
Efekt Brukseli i globalny wpływ prawa UE
Efekt „Brukseli” sprawia, że unijne regulacje oddziałują również poza Europą. Przedsiębiorstwa spoza UE, działające na jej rynku, muszą spełniać te same wymogi dotyczące przejrzystości i bezpieczeństwa. Zjawisko to prowadzi do globalnej harmonizacji standardów i wzrostu presji na cyfrową suwerenność – zwłaszcza wobec dostawców technologii z USA i Chin.
AI w służbie wojny i geopolityki
AI stała się narzędziem konfliktów hybrydowych. Europol alarmuje, że grupy cyberprzestępcze wykorzystują modele generatywne do sabotażu i manipulacji informacyjnych. Pojawiają się koncepcje autonomicznych agentów MAICAs zdolnych do prowadzenia cyberataków bez udziału człowieka. W tym kontekście bezpieczeństwo infrastruktury krytycznej staje się priorytetem strategicznym.
Suwerenność cyfrowa i niezależność infrastrukturalna
W raporcie ESET/DAGMA aż 59% specjalistów preferuje rozwiązania europejskie. Rosnąca potrzeba uniezależnienia od dostawców spoza UE dotyczy chmur obliczeniowych, protokołów i systemów AI. Unia Europejska wzmacnia współpracę poprzez mechanizmy takie jak Cyber Solidarity Act, który umożliwia szybszą wymianę informacji i wspólne reagowanie na ataki między państwami członkowskimi.
Polska wobec rosnących zagrożeń
Dane z raportu „Cyberportret polskiego biznesu 2025” pokazują, że tylko 59% firm w Polsce stosuje oprogramowanie antywirusowe, a ponad połowa pracowników nie przeszła żadnego szkolenia z zakresu cyberbezpieczeństwa. W małych i średnich przedsiębiorstwach brakuje zasobów na profesjonalne wdrożenia, co czyni je łatwym celem dla atakujących.
Największe wyzwania dla MŚP
Brak budżetów, zespołów IT i planów awaryjnych powoduje, że MŚP są szczególnie narażone. Rosnące znaczenie mają zewnętrzni dostawcy usług bezpieczeństwa (MSP), którzy oferują ochronę w modelu subskrypcyjnym. Dzięki temu nawet mniejsze firmy mogą wdrożyć systemy zarządzania ryzykiem i reagowania na incydenty.
Nowe typy ataków i wzrost skali zagrożeń
Rok 2025 przyniósł dynamiczny wzrost ataków z użyciem deepfake’ów i kampanii phishingowych opartych na AI. Według raportów 85% organizacji doświadczyło prób oszustw tego typu. Połączenie technologii generatywnej z klasycznymi metodami ataku zwiększa ich skuteczność i trudność wykrycia.
Jak budować odporność organizacji
Podstawą bezpieczeństwa są polityki, procesy i edukacja. Firmy powinny wdrożyć zarządzanie hasłami, MFA, regularne szkolenia z socjotechniki oraz testy phishingowe. Równie ważne są systemy automatycznego wykrywania anomalii (XDR, SIEM) i regularne testy penetracyjne. Każda organizacja powinna posiadać plan reagowania na incydenty (IRP) oraz procedury zgłaszania do właściwych organów.
Współpraca i audyt ekosystemu
Bezpieczeństwo nie kończy się na granicach firmy. Konieczne jest sprawdzanie bezpieczeństwa dostawców, współpraca z CERT-ami i udział w inicjatywach branżowych. Kluczowe jest też śledzenie zmian prawnych i dostosowywanie polityk zgodnie z nowymi regulacjami AI Act, CRA czy DORA.